[T 6] Osiedle Rzeka

Osiedle Rzeka w Tylmanowej, położone u wylotu doliny Ochotnicy, było na przestrzeni XX wieku świadkiem wielu wydarzeń historycznych, począwszy od starć żołnierzy austriackich i rosyjskich w 1914 roku. We wrześniu 1939 uległo częściowemu zniszczeniu podczas walk obronnych Wojska Polskiego z Niemcami i Słowakami, po których przez jakiś czas znajdował się tam zbiorowy grób wojenny poległych w boju żołnierzy. 27 listopada 1944 partyzancki patrol AK ppor. Adama Winnickiego „Pazura” rozbroił znajdujący się w tym osiedlu silny posterunek Wehrmachtu, chroniący most na rzece Ochotnicy. Na kilka tygodni przed końcem wojny, 22 grudnia 1944, w odwecie za śmierć dwóch niemieckich żołnierzy w Ochotnicy, esesmani z karnej kompanii Matingena dokonali pacyfikacji osiedli Rzeka, Jurki i Mastalerze, zabijając w nich łącznie 9 osób i paląc wiele zabudowań.